Wat inspireerde je om een boek te schrijven dat zich gedeeltelijk afspeelt in Rio de Janeiro?
In 2011 vertelde een ‘spirituele’ vriendin me dat ik zeer spoedig naar Brazilië zou reizen. Ik lachte haar in haar gezicht uit. Gek genoeg ontving ik de volgende ochtend van mijn agent het bericht dat de Braziliaanse uitgever Novo Conceito mijn eerste boeken, Hothouse Flower en Het meisje op de rots, had gekocht. Ik kon toen niet anders dan toegeven dat het een ongelooflijk toeval was. Ik mailde Novo Conceito, om ze te bedanken. Zij vroegen me vervolgens of ik naar Brazilië wilde komen om deel te nemen aan het gerenommeerde Bienal do Livro boekfestival. Aangezien me al was verteld dat het mijn lot was om erheen te gaan, moest ik wel ja zeggen!
Naar Brazilië
Gelukkig werden mijn boeken buitengewoon goed ontvangen door de Braziliaanse lezers, en toen ik in augustus 2012 in Sāo Paulo arriveerde voor het Bienalfestival, was ik overweldigd door de ontvangst. Honderden fans hadden zich verzameld om mij te ontmoeten. Vanaf São Paulo vloog ik naar Curitiba, en van Curitiba weer door naar Rio. Waar ik ook heenging, overal steunden de lezers me en waren ze ontzettend gastvrij. Het was fantastisch. Tegen de tijd dat ik in Rio arriveerde, was ik tot over m’n oren verliefd geworden op het land en de inwoners. De schoonheid en openheid van zowel het landschap als de mensen waren uniek. Ook paste het goed bij mijn eigen spirit.
En dan Rio… Toen ik vanaf het vliegveld de stad inreed en het iconische witte beeld van Christus de Verlosser voor de allereerste keer zag terwijl het boven me uittorende, vulden mijn ogen zich met tranen. De diepe gevoelens die ik voor het beeld koester zijn moeilijk te beschrijven, maar het was een memorabel moment. Ik begreep de magie van het standbeeld.
Dierbare herinneringen
Als internationaal auteur reis ik naar ontzettend veel landen, maar het is zeldzaam dat ik ineens het gevoel heb dat ik over een plek móét schrijven. Toen ik echter op mijn allereerste ochtend in Rio wakker werd en uitkeek over de Atlantische golven die op het strand van Ipanema aanspoelden, wist ik meteen dat ik erover wilde schrijven. Dus ging ik met gids Suzana Perl op een driedaagse historische en culturele tour. Tijdens de tour ging ik naar het oude parlementsgebouw en zag ik de koffiebonen die zowel in de tegels op de vloer gegraveerd waren, als in de versieringen boven de deur. Ik leerde hoe de koffiebaronnen vroeger grote macht hadden in de regering vanwege hun extreme rijkdom, en hoe de Wall Street Beurscrash van 1929 tot een vreselijke depressie leidde en het land bijna bankroet raakte. Ik ontdekte dat in de jaren twintig het ‘Belle Epoque’-tijdperk voorafging aan de periode waarin het Christusbeeld werd gemaakt, en ik wist dat de bouw van het beeld deel uit moest maken van mijn verhaal. Suzana nam me ook mee naar een prachtig oud huis waarvan ik ondanks dat het verlaten was en op instorten stond, kon zien hoe mooi het negentig jaar geleden moest zijn geweest.
Gewapend met al deze dierbare herinneringen verliet ik Brazilië, in de wetenschap dat ik de zaadjes in handen had die in een nieuw boek geplant konden worden.
Hoe benaderde je het historische onderzoek en wat interesseerde je het meest?
Ik kocht alle boeken die ik kon vinden (er zijn niet heel veel opties in het Engels) om te lezen over het Brazilië van de jaren twintig, en ook om te lezen over de bouw van het Christusbeeld en in hoeverre Paul Landowski hierbij betrokken was. Ik las Landwoski’s biografie in het Frans. Toen ik in 2013 tijdens een tweede onderzoeksreis echter weer in Rio aankwam en ik voor een maand een prachtig appartement had gehuurd dat uitkeek over het strand van Ipanema, had ik nog steeds veel onbeantwoorde vragen. Vooral over de bouw van het Chistusbeeld is weinig betrouwbare en goede informatie te vinden.
Het verhaal van Christo
Toen greep het lot in: ik ontmoette Bel Noronha, een van mijn buren in Ipanema. Verbazingwekkend genoeg kwam ik erachter dat ze de achterkleindochter van Heitor da Silva Costa was. Heitor was de ingenieur, architect en drijvende kracht achter de constructie van het standbeeld. Sindsdien zijn Bel en ik goede vrienden en is ze een geweldige bron van informatie geweest. Ze slaagde erin me het wérkelijke verhaal van haar overgrootvaders visie rondom het bouwen van de Christo te vertellen. Ik was in shock toen ik erachter kwam dat veel mensen in Rio nog steeds denken dat het standbeeld een cadeautje van Frankrijk was!
Ik vroeg Bel of ik toestemming had om Heitor en zijn familie nieuw leven in te blazen en of ik het verhaal van Christoproject tussen de jaren 1925 tot 1931 mocht fictionaliseren, met behulp van de passages uit zijn dagboek dat ze me had laten lezen. Bels kant van het verhaal heeft het boek naar een hoger niveau getild.
Hoe ontwikkelde je het plot en de personages?
Nadat ik zoveel mogelijk research had gedaan begon ik te schrijven, zittend op mijn dakterras in Ipanema, met achter me het Christusbeeld en voor me het heerlijke uitzicht op het strand. Ik had het geluk dat ik uitgenodigd werd om naar de bergen te komen en te verblijven in de prachtige fazenda van een vriendin, die gebouwd was in 1820 en ook voorkomt in mijn verhaal. Daar had ik complete rust (geen verleidelijke afleidingen vanuit Rio!) en was ik omringd door een fantastisch uitzicht. Het verhaal voor De zeven zussen begon in mijn hoofd vorm te krijgen.
Het is belangrijk te vermelden dat De zeven zussen géén geschiedenisboek is. Het is een groot, meeslepend liefdesverhaal dat de lezer op een emotionele reis meeneemt met twee vrouwen die toevallig uit verschillende tijden komen. En er worden alleen maar daadwerkelijke historische details gebruikt als het bij mijn plot past! Als mijn wereldwijde lezers iets opsteken terwijl ze lezen, dan is dat natuurlijk geweldig, maar ik wil voornamelijk dat ze van het verhaal genieten.
Buiten de dingen die je geweldig vindt aan Rio, zijn er ook negatieve kanten die je ontdekt hebt?
Een van de opvallendste dingen in Rio is het grote contrast tussen arm en rijk, niet alleen op financieel niveau, maar ook de manier waarop de armen in hun favelas fysiek zover verwijderd leven van de rijken. In veel andere landen die ik bezocht heb was het straatbeeld veel meer een mengeling van zowel rijk als arm. Als het op geweld en misdaad aankomt ben ik er zeker van dat het bestaat in Rio, maar ik heb expres niets over dat aspect van de stad geschreven. Mijn boeken zijn bedoeld om even aan het dagelijks leven te ontsnappen en concentreren zich op de positieve kant van de menselijke natuur, in plaats van op het negatieve. Dit doe ik omdat ik geloof in het goede van de mens en dat de meeste mensen, dan niet alle, verlossing kunnen vinden als ze dat graag willen.
Naar de favela
Ik ben ook op bezoek geweest bij een moderne favela en kon hier met eigen ogen de ontbering, maar ook de geweldige positieve houding van de inwoners aanschouwen. Er bevond zich een favela direct achter mijn verblijf in Ipanema en ik begon te begrijpen dat het simpelweg één groot dorp is waar mensen wonen, werken, en verdergaan met hun leven.
Daarnaast moet ik ook zeggen dat ik, als vrouw die voor een maand in haar eentje in Rio heeft gewoond, me geen moment bedreigd of ongemakkelijk heb gevoeld wanneer ik ’s avonds alleen over straat ging om te winkelen of te eten. Het beeld dat de internationale media van Rio schept is vaak zeer misleidend. Ik begrijp dat ik in een ‘goed’ gebied van de stad woonde, maar toch, ik woon ook in een ‘goed’ gebied van Londen en daar is mijn handtas ook gewoon gestolen. Ik denk dat elke grote stad dezelfde problemen heeft.
Hoe ontweek je de clichés over Brazilië, zoals mooie vrouwen die met carnaval de samba dansen, of het beeld van super getalenteerde voetbalspelers?
Ik probeer altijd de clichés te ontwijken, in plaats daarvan schrijf ik over de echte mensen die er wonen. Toen ik een maand in Ipanema woonde maakte ik deel uit van het alledaagse leven in Rio. Ik deed mijn boodschappen op de markt of in de supermarkt, bezocht de lokale (in plaats van toeristische) restaurants, at echt Braziliaans eten, en probeerde mijn slechte Portugees op te krikken. Op geen enkel ogenblik heb ik de inwoners de samba zien dansen op straat, alhoewel ik het geweldig had gevonden als ik dat wel had gezien! En ik ben niet geïnteresseerd in voetbal. Maar ik wilde wel twee andere dingen waar Rio en Brazilië bekend om staan toevoegen aan mijn verhaal, namelijk de prachtige landschappen en de warmte van de inwoners.
Wat van Rio zal je altijd bij je dragen?
Ik ben tot de conclusie gekomen dat Rio, naar mijn mening, de mooiste stad van de wereld is. De mensen die er permanent wonen hebben zo’n geluk. Het heeft alles: van het klimaat tot de prachtige stranden tot de bergen (om de zon elke avond achter bergen te kunnen zien ondergaan was prachtig en ontroerend). Ook de Cariocas (oorspronkelijke inwoners van Rio) zelf, die zo ontzettend aardig, hartelijk en behulpzaam zijn geweest bij het beantwoorden van mijn vragen. Ik voelde me vereerd om een maandje een ‘geadopteerde’ Carioca te kunnen zijn. Oh, en ik heb ook een koffer vol met Havaianas voor mijn familie en vrienden mee naar huis genomen!