Q&A Storm

Waarom heb je Noorwegen en Griegs Peer Gynt-muziek als achtergrond voor De zeven zussen – Storm gekozen?

Ik was nog maar vijf toen mijn vader na een reis door Noorwegen thuiskwam met een elpee van Griegs ‘Peer Gyntsuite’. Het werd de achtergrondmuziek van mijn jeugd. Mijn vader was diep onder de indruk van de schoonheid van het land en vooral van de prachtige fjorden. Als ik later ooit de kans zou krijgen, zei hij tegen me, moest ik erheen gaan om ze met mijn eigen ogen te zien. Na zijn overlijden was Noorwegen ironisch genoeg het eerste land waar ik werd uitgenodigd voor een boektournee. Ik weet nog dat ik met tranen in mijn ogen in het vliegtuig zat, terwijl ik naar wat hij het topje van de wereld noemde vloog. Ik had het gevoel dat ik, net als Ally, de woorden van mijn overleden vader volgde. Sinds die eerste reis heb ik Noorwegen nog talloze keren bezocht, en net als mijn vader werd ik verliefd op het land. Dus ik hoefde me niet lang af te vragen waar deel twee van de Zeven zussen-serie zich zou afspelen.

Hoe heb je het onderzoek van de historische gebeurtenissen en iconische figuren van de Noorse cultuur die in De zeven zussen – Storm voorkomen aangepakt?

Storm is gebaseerd op echte historische personages en iconische Noorse figuren zoals Edvard Grieg en Henrik Ibsen, hoewel ik de persoonlijkheid van deze personages in het boek op grond van mijn verbeelding en niet op grond van de bekende feiten heb beschreven. Mijn gefingeerde personages, in dit geval Anna en Jens, zijn verweven met gebeurtenissen die echt hebben plaatsgevonden.
Veel van Ally’s gefingeerde zoektocht naar haar verleden is gebaseerd op mijn eigen reis naar Noorwegen, waarbij ik op zoek ging naar het verhaal over Peer Gynt en Grieg. Sommige mensen die ik op mijn onderzoeksreis ontmoette, komen als zichzelf in het boek voor.
De eerste tot wie ik me wendde was Erik Edvardsen van het Ibsen Museum. Hij vertelde me dat Ibsen Grieg had gevraagd de toneelmuziek voor zijn dichtwerk te schrijven en liet me foto’s van de oorspronkelijke Peer Gynt-productie zien. Vervolgens vertelde hij me over Solveigs ‘spookstem’ waarvan de ware identiteit tot op heden onbekend gebleven is. Dat gaf me de sleutel tot het ‘in het verleden gebeurde’ verhaal. Het gehele historische perspectief op het Noorse leven in de jaren zeventig van de negentiende eeuw is afkomstig van Lars Roede van het Oslo Museum.
Wanneer ik mensen beschrijf die echt hebben bestaan, probeer ik ze altijd recht te doen, vooral wanneer het iemand als Edvard Grieg is, die zoveel voor Noorwegen en de rest van de wereld heeft betekend. Ik ben twee keer in Bergen geweest, en daar had ik het grote genoegen tijd te kunnen doorbrengen met professor Erling Dahl, de grootste Grieg-kenner ter wereld en ontvanger van de Grieg-prijs. Hij leidde me rond in het Edvard Grieg Museum – het huis waar Grieg heeft gewoond – in Troldhaugen, en daar mocht ik achter Griegs piano zitten! In Bergen las ik alles wat ik over Grieg en zijn tijdgenoten te pakken kon krijgen en ik bestudeerde de bijzonderheden van de originele Peer Gynt-productie. Gelukkig was hij een vruchtbaar dagboek- en briefschrijver, en niets is beter dan de woorden lezen die historische figuren zelf hebben geschreven. Dat geeft de beste inzichten. En ik moet altijd voor ogen houden dat ik op de eerste plaats een verteller ben, en geen historicus.
Ik maakte ook kennis met Henning Målsnes van het Bergens Filharmonisch Orkest, die me uitlegde hoe een orkest van dag tot dag reilt en zeilt en me over de oorlogsgeschiedenis van het Orkest vertelde. En de beroemde Noorse componist Knut Vaage legde me uit hoe orkestrale compositie vroeger in zijn werk ging.

Is je algemene plan voor het slot van de serie na het tweede deel veranderd, of heb je nog steeds een duidelijk einde in gedachten?

Ik had het slot van het begin af aan gepland. Alle geheimen die uiteindelijk aan het licht zullen komen heb ik in mijn hoofd. Die verborgen plotlijn loopt door de hele serie en ik moet ervoor zorgen dat die in alle boeken subtiel en consequent aanwezig is. Alleen mijn man kent de plot van het laatste boek, maar kortgeleden zei hij nog dat hij die alweer vergeten was…

We zien niet alleen Noorwegen, maar je neemt ons ook mee naar de Duitse muziekstad Leipzig. Ben je daar ook geweest om onderzoek te doen?

Ja. Het is een mooie stad, die nu voor het grootste deel in de vroegere glorie is hersteld. Duitsland is een van mijn favoriete landen en ik ben er vaak geweest om mijn lezers te ontmoeten. Grieg heeft er drie jaar gestudeerd, en Edition Peters, de uitgeverij van zijn muziek is er nog steeds gevestigd. Ik heb vaak vreemde, toevallige ervaringen als ik aan het schrijven ben. Caroline Schatke, een oude vriendin, nam een tijdje geleden contact met me op om te zeggen dat ze niet langer voor de Universiteit van Cambridge werkte, maar voor een bedrijf in Leipzig, genaamd Edition Peters, en op dat ogenblik was ze in hetzelfde gebouw waarover ik toen schreef.

Net als in je voorgaande werken stip je ook in dit boek de gruwelen van de Tweede Wereldoorlog aan. Waarom vind je dat zo’n belangrijk onderwerp om over te schrijven?

De Tweede Wereldoorlog is nog geen tachtig jaar geleden. De meeste mensen van vandaag hebben wel iemand in de familie die er op een of andere manier door is beïnvloed. Het is een verschrikkelijke breuk in de geschiedenis van onze wereld, die niet alleen zijn stempel heeft gedrukt op alle landen die erbij betrokken waren, maar ook op de literatuur. Toen ik onderzoek deed naar de geschiedenis van Leipzig en de beproevingen van de Joodse inwoners, ontdekte ik dat de verwoesting van het standbeeld van Felix Mendelssohn een kritiek moment was, een definitieve gebeurtenis voor de stad. Het was ook een openbaring te vernemen wat er in Noorwegen is gebeurd, want hoe de oorlog daar verliep, wordt zelden in de geschiedenislessen behandeld.

Was je altijd al in klassieke muziek geïnteresseerd? En hoe heeft dat je beschrijvingen in de roman gevormd?

Ik heb van mijn derde tot mijn zestiende balletles gevolgd, dus ik ben met klassieke muziek opgegroeid. Griegs ‘Peer Gyntsuite’ is altijd een van mijn favorieten geweest – zowel ‘Ochtendstemming’ als ‘In de hal van de bergkoning’ zijn iconische muziekstukken. Iedereen die ze hoort, herkent ze direct, zozeer zijn ze deel geworden van de alledaagse cultuur, omdat ze zo vaak zijn ze gebruikt (en misbruikt) in allerlei tv-programma’s en reclames, films en zelfs in pretparken.

Wat is je beste herinnering aan Noorwegen? Hebt je er nog dingen ontdekt waardoor je van je oorspronkelijke planning voor het boek bent afgeweken?

Ik genoot er ontzettend van om naar Trondheim te reizen en de fjorden en besneeuwde bergen te zien vanuit het vliegtuig. Als ik de tijd heb, wil ik een keer een Hurtigrutencruise maken. Maar de beste herinneringen heb ik aan de mensen. Ze zijn warm en gastvrij en het is elke keer weer een genoegen om terug te gaan.

Wat zijn de overeenkomsten tussen Ally en haar mythologische tegenhanger? Welke aspecten van haar heb je gemoderniseerd?

In de Griekse mythologie is Alcyone, de tweede zus, ‘de Leidster’ en haar ster is een van de helderste van de sterrengroep. In de ‘vredige tijd’, toen de wereld vol vreugde, welvaart en rust was, waakte Ally’s Griekse naamgenote over de Middellandse Zee en maakte die kalm en veilig voor zeevaarders. Om dit weer te geven voor een modern publiek maakte ik van Ally een dappere, sterke vrouw die weet wat ze wil en een natuurlijke leidster is. Ze houdt van de zee en onderscheidt zich als zeiler, maar ze wordt ook tot over haar oren verliefd op Theo Falys-Kings, een anagram van de mythologische koning van Thessalië. Het kettinkje tegen het boze oog dat Theo voor Ally koopt symboliseert dat ze beschermvrouw van de zeevaarders is. En wanneer ze haar geliefde moet verlaten, leidt haar verhaal naar een tragedie, net als in de Griekse mythe.

In dit boek komen we wat meer over de mysterieuze Pa Salt te weten. Was het moeilijk om het slot geheim te houden, en wat vind je van de gissingen van uw fans op #WhoIsPaSalt?

Ik geniet van de uiteenlopende theorieën waarmee mijn lezers komen, en soms moet ik er in mezelf om lachen. Ik vind het spannend dat mijn lezers de serie zo boeiend vinden en er zoveel over speculeren op social media. Natuurlijk kent niemand de waarheid behalve ikzelf (en mijn man, als zijn geheugen het niet laat afweten) en het was helemaal niet moeilijk om het geheim te houden, maar juist erg leuk.

Wat zou je graag willen dat de lezers van De zeven zussen – Storm opsteken?

Ik zou graag willen dat mijn lezers geïnspireerd worden door Ally’s kracht en positiviteit. Ally maakt een heleboel mee in Storm. Ik heb ontzettend veel gehuild terwijl ik de Fastnet Race en vooral de uitvaart van Theo beschreef. Ally is een ongelooflijk vastberaden vrouw, en ondanks al het leed waarmee ze geconfronteerd wordt, slaagt ze erin een nieuwe bron van creativiteit, een nieuw thuis en een nieuwe familie te vinden, waar ze het kind van haar en Theo kan grootbrengen. Precies zoals Pa Salt in zijn laatste woorden aan haar voorspelt: ‘In momenten van zwakte zul je je grootste kracht ontdekken.’ Ik hoop dat dat voor ons allemaal geldt.